ئاژانسی هەواڵی زاگرۆس

دەم پارتی گەڕی دووەمی سەردانەکانی بۆ پارتە سیاسییەکان دەست‌ پێکرد

 

بەپێی ڕاگەیەندراوێکی پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان (دەم پارتی)، گەڕی دووەمی سەردانەکانی شاندێکی ئەم پارتە بۆ لایەن و پارتە سیاسییەکانی تورکیا دەستپێکردووە. بەرنامەی سەردانەکانی ١٦ی ئازاری ٢٠٢٥ ، لە پەرلەمانی تورکیا دەبێت و تێیدا شاندەکە سەردانی فراکسیۆنی پارتی بزووتنەوەی نەتەوەپەرستی (MHP) و فراکسیۆنی پارتی داد و گەشەپێدان (AKP) دەکات.

سەرۆکایەتی شاندەکە لەلایەن توڵای هاتیمئۆغڵولاری و تونجەر باکرهان، هاوسەرۆکانی دەم پارتی، دەکرێت. ئامانج لەم کۆبوونەوانە تاتوێکردنی قۆناغی دوای بانگەوازەکەی عەبدوڵڵا ئۆجەلان، سەرۆکی پارتی کرێکارانی کوردستان (PKK) و هەوڵدان بۆ پێشخستنی پرۆسەیەکی نوێی ئاشتی لە تورکیایە.

ئۆجەلان لە مانگی شوباتی ٢٠٢٥دا، لە زیندانی ئیمڕاڵی، پەیامێکی سەرەکی دەربارەی چارەسەری کێشەی کوردی و ئەگەری کۆتاییهێنان بە شەڕی چەکداری لەلایەن پەکەکەوە بڵاوکردەوە، کە بووە هۆی هەوڵەکانی دەم پارتی بۆ گفتوگۆ لەگەڵ پارتە سیاسییە جیاوازەکان.

ئەم سەردانانە بەشێکن لەو زنجیرە کۆبوونەوانە دەم پارتی لە ماوەی دوو مانگی ڕابردوودا بە مەبەستی بەرزکردنەوەی پشتیوانی سیاسی بۆ پرۆسەی ئاشتی ئەنجامی داون. پێشتر لە ٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٥، شاندێکی دەم پارتی سەردانی نومەن کورتولموش، سەرۆکی پەرلەمان و دەولەت باغچەلی، سەرۆکی مەهەپەی کردبوو  و دواتر لە ٧ی کانوونی دووەمدا لەگەڵ سەرکردەکانی ئاکەپە کۆبوونەتەوە.

ئەم شاندە هەروەها لە ١٣ی ئازاردا، سەردانی پارتی سەعادەت، پارتی گەلەجە، و پارتی کرێکارانی تورکیا کردووە، کە هەمووی ئەمانە بەشێک بوون لە هەوڵەکانی دەم پارتی بۆ کۆکردنەوەی کۆدەنگی سیاسی لەسەر پرۆسەی ئاشتی.

پەیامەکەی ئۆجەلان، کە دەم پارتی لە مانگی شوباتدا بڵاوی کردەوە، سەرنجی زۆری پارتە سیاسییەکانی تورکیا و کوردەکانی باکووری کوردستان (تورکیا)ی کێشاوە. ئۆجەلان لە پەیامەکەیدا جەختی لە گرنگی “برایەتی کورد و تورک” کردووە و داوای کردووە هەموو لایەنە سیاسییەکان “هەنگاوی ئەرێنی” بنێن بۆ سەرکەوتنی پرۆسەی ئاشتی  بە وتەی ئەو “ئەمە دەرفەتێکی مێژووییە بۆ تورکیا و هەرێمەکە”. هەروەها ئۆجەلان ئاماژەی بەوە داوە،” ئێستا سەردەمی ئاشتی، دیموکراسی، و برایەتییە”، و ئامادەیی خۆی بۆ “گرتنی هەنگاوە ئەرێنییەکان” دەربڕیوە، بە مەرجێک پرۆسەکە بە شێوەیەکی شەفاف و لە چوارچێوەی پەرلەماندا بەڕێوە بچێت.

لە کاتێکدا ئاکەپە و مەهەپە، وەک هاوپەیمانەکانی حکومەت، لەم پرۆسەدا بەشدارن، هەندێک لە پارتەکانی دیکە، وەک پارتی چەپی سەوز (YSP)، پشتگیرییان لە هەوڵەکانی دەم پارتی دەربڕیوە، بەڵام پارتی باش (İYİ Parti) سەردانەکەی دەم پارتی ڕەت کردووەتەوە. لەلایەکی دیکەوە، پارتی گەلی کۆماری (CHP)، وەک سەرەکی‌ترین پارتی ئۆپۆزسیۆن، ئاماژەی بەوە داوە لەم هەفتەیەدا دەم پارتی قبوڵ دەکات و گفتوگۆ لەگەڵیان دەکات.

لە کۆتاییدا، سەرکەوتنی ئەم پرۆسەیە بەستراوە بە ئەوەی پارتە سیاسییەکان چەند دەتوانن کۆدەنگییەکی فراوان لەسەر چارەسەری کێشەی کوردی بکەن. چاوەڕوان دەکرێت کۆبوونەوەکانی ئێستا زیاتر ڕووناکی بخەنە سەر ئەگەرەکانی پێشخستنی ئاشتی و چارەسەری کێشەی کورد لە تورکیا. ئەم کێشەیە بۆ چەندین دەیەیە بووەتە سەرچاوەی پێکدادان و ناسەقامگیری لە وڵاتەکەدا.

لە لایەی دیکەوە لە هەرێمێ کوردستان سەرۆک مەسعوود بارازانی و نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی هەرێم و مەسروور بارزانی سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە پێشتردا و ئێستاش بە بەردەوامی تورکیا  کوردانی باکوور بەرەو ڕێککەوتنی ئاشتیان و چارەسەرکردنی کێشەی کورد لەم پارچەیەی کوردستان هان دەدەن.

هەواڵی پەیوەندیدار

سبەی سەرۆک وەزیرانی میسر بەسەردانێکی فەرمی دەگاتە بەغدا

سەڵاح

مه‌سرور بارزانی: پرۆژه‌ی پردی رانیه‌ سوودی زۆر به‌ خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌ ده‌گه‌یه‌نێت

یاسین

نرخی زێڕ لە هەلکشانە

یاسین