نڤیسینا: دلۆڤان ئەمجەد بارزانی
ئیدریس کوڕێ مەزنێ بابێ روحیێ نەتەوا کورد (مەلا مستەفا بارزانی )یە ل سالا ١٩٤٤ێ ل گوندێ بارزان ھاتیە سەر دونیایێ .
د ناڤا ھەلو مەرجێن شورەشا سێیێ یا بارزان (١٩٤٣ _ ١٩٤٥) ھاتیە سەر دونیایێ .
ل سالا ١٩٤٧ێ رێزدار (مەلا مستەفا بارزانی )ێ بابێ وی دگەل ٥٠٠ کەسان ژ ھەڤالێن خوە بەرەف ئێکەتیا سوڤیەتێ دچن . دوی دەمی دا ژیێ رێزدار (ئیدریس بارزانی) ٤ چار سال بوون .
دگەل مالباتا خوەدا ژ لایێ رژێما وی دەمی یا عیراقێ بۆ ماوێ ١١ سالان بۆ باشورێ عیراقێ دھێنە دویر ئێخستن و ل باژێرێن بەسرا و موسل و بەغدا تووشێ ژیانەکا پری زحمەت دبن .
ئیدریس بارزانی ھەتا ڤەگەریانا بابێ روحیێ نەتەوا کورد (مەلا مستەفا بارزانی) بو عیراق و کۆردستانێ ل سالا ١٩٥٨ دا ژ بەغدا درێژاھیێ ب خاندنا خوە ددەت ، پاشی ڤەدگەرێتەڤ کوردستانێ .
ل سالا ١٩٦١ ێ کۆ شورەشا ئەیلوولێ بەرپا دبیت ، ب سەرکردایەتیا بارزانیێ نەمر و پارتا دیموکراتا کۆردستانێ ، ئیدریس بارزانی وەکی پێشمەرگەھەکێ ئەڤێ شورەشێ دەست ب خەباتێ دکەت .
ژبەر ژێھاتی و بھێزیا وی ھەی ھەر زووی دناڤا شورەش و پارتا دیموکراتا کۆردستانێ دا ئەرکەکێ زور بۆ دھێتە دان و ئەو ژی ب مەردانە دچیتە پێش .
بارزانیێ نەمر تێکەلێ کاروبارێن خوە دکەت و زور ئەرکێن گران پێ رادەست دکەت کو سەرکەفتنا ئیدریس بارزانی ل جێ بەجێ کرنا واندا ب دیار دکەڤیت ئێدی دبیتە جھێ باوەرییەکا زێدەتر ژلایێ بارزانیێ نەمر ئێکە ژ وان کەسانێن پر ب دلێ وی دبن .
رێزدار (مەسعوود بارزانی ) برایێ بچوکێ ئیدریس بارزانی دبێژیت :
“دشێم بێژم کاك (ئیدریس ) وێنەیەکێ پاك و بێگەردێ (بارزانی) بوو ھەمی سیفەتێن وی تێدا ھەبوون “
رول د رێککەفتناما ١١ێ ئادارێ و توێژینێن سالا ١٩٧٤ێ دگەل حکومەتا عیراقێ و ل پاشی سالا ١٩٧٥ ێ درێژاھی دان ب شورەش و پێکئینانا بەرەیێن (جودا) و پاشی بەرێن کوردستانێ چەند بەرھەمەکان کو رولەکێ گرنگ تێدا ھەبوون .
سەربارەت ب ھێلا جەماوەری یا پارتا دیموکراتا کۆردستانێ شیا ب دیپلۆماسیانە پشتی سالا ١٩٧٥ێ ب رەنگەکێ سەرەکی بناغێ دروستکەری بوویە چونکێ شەھرەزا و کارزان و جدی و یێ رژد بووی ل چێکرنا پردا پەیوەندیا دگەل یێن دی .
تێکوشان و ھەولێن دیپلۆماسی ب تایبەتی ل پشتی سالا ١٩٧٥ ێ ب رادەیەکێ بوو کو بناغەیەکێ بھێز چێکر بی و ل پاشی نسکویا شورەشا ئەیلوولێ و ژ سالانێن دەستپێکا (شورەشا گۆلان)ێ دا دینەمایا رێکخستنەڤە و ڤەژاندنەڤا شورەشێ بووی .
ئیدریس بارزانی ھەول و ململانێ دگەل شەرت و مەرجان دا و مێرخاسانە ملێن خوە ددەتە بەر ئەرکێ رێکخستنەڤە و جوشدانا شورەش و ب زیندی بن ئاخکرنا پیلان و ئاریشەیان بکەت .
ھەر پشتی ڤەژاندنەڤا شورەشا گۆلانا نیشتیمانی و پێشکەفتن خوازدا کو ژ سالا ١٩٧٦ێ بەرپا بی و دبیتە سەرپەرشتکارێ ئاوارەیێن پشتی نسکویا سالا ١٩٧٥ێ ل ئیرانێ .
ئیدریس بارزانی چ جارا خوە ژ پێشمەرگەھان جوھدا نەکریە و ب سادەیی دژیا و ھەر شەڤ د بن شکەفت و بن بەردەکێ ب بێ جوداھی ژیایە .
دگەل خاندن و نڤیسینێ دا ھەڤال بوون و د دارشتنا دا شیانێن زور ھەبوون ب ھەرسێ زمانێن ( کوردی و عەرەبی و فارسی) ڤە دخاند و دنڤیسی .
گرنگی ب بوارێن نەتەوایەتی و ئایین و ئەدەب و دیروك دا و زوریا ھەلبەستێن ( ئەحمەدێ خانێ و مەلایێ جزیری و وەفایی) ژبەر کربوون .
رێزدار (نێچیرڤان بارزانی ) د چاڤپێکەفتنەکێ دا دبێژیت :
” شەڤان ھەتا درەنگ دخاند و دنڤیسی ھەر دەم کتاب ڤێ بوون حەژێکەرێ کتاب خاندنێ بوو ھەتا دناڤا ئوتومبیلێ ژی دا دخاندن ، زێدەبارێ وەستیان و ئەرکێ ویێ گرانێ خەبات و خزمەتێ خودێ ژێ رازی و ئالیێ پێگەھاندنا مە ژبیر نەدکر ، بۆ مە ب کچ و کور و ھێژاترین ماموستا بوو ئەز ھەردەم دگەل دا بووم بەری ھندێ کۆ خاترا خو بخازیت ب حەق وەکی دوو ھەڤالان لێ ھات بین شەڤانە پێکڤە مە کتاب دخواندن و گەنگەشە دکرن “
ل دەمژمێر ٦ێ سەرێ سپێدێ رۆژا ٣١ێ مەھا ١ێ سالا ١٩٨٧ێ ل ناحیا (سلێڤانا)یێ سەر ب باژێرێ ورمێ یا روژ ھەلاتا کۆردستانێ وەغەرا داویێ دکەت و ل گورستانا باژێرێ شنۆ ل تەنیشت بابێ وی (بارزانیێ نەمر) دھێتە ڤەشارتن .
پاشی نێزیکێ ١٠ سالا و پشتی راپەرینا باھارا سالا ١٩٩١ێ سەرکردایەتیا پارتا دیموکراتا کۆردستانێ باریارا ڤەگوھاستنا تەرمێ ھەردوو بارزانی باب و کور ددەت و ل دەمێ ٦ ھەتا ٨/١٠/١٩٩٣ێ ل رێوەرەسمەکا تایبەت دا تەرمێ ھەردووکان دھێنە ڤەگوھاستن بۆ ئاخا ئازادا کوردستانێ و ل گوندێ بارزان دھێنە ڤەشارتن .